![]()
Solin LORİN
ÇİROKA RABO XANIM Û KURÊ Wİ KELHO (Rabia Hanım ve oğlu Kelho'nun Hikayesi)
03/12/2012
..
Tişdê weha cahiliyye, we'dêd weha betal (nebaş, xirab) di Ekradan da zaf heyin. Careki kuré jıneki geleki bé nexweş bû, hatıbu dereceya mırıné. Lı ser vé demé Dayika kur nezr dıke , dıbéjeki; eger vé caré kuremin ku şıfa bıbine. wé demé ezé bı sağitiya xwe bıkevıme gora(Mezar) ku jı boyé kure mın hatiye vekolandın. Ezé dı goréda se (3) rojan bé xarın u wexarın dı goréda sakın bibim.Eger dı qebréda helak bûm edi bori.mın dernexın jı goré. Ez téda bıminım. Eger pışti sé rojan ku ez nemırım, paşé mın derinın jı goré. Evé jıné weha nezır kır. Û bı emré Xwedé kuré jınıké paşi çend rojan şıfa dit û jı nexwaşiyé xılas bû û rabu lı serxuwe. Navé jıné Rabo bu, navé kuré ji Kelho bu.pışti kuré ku rabu. Rabo got ki ez édi neıra xwe iqdam bıkım û binım ci feqet pır dıtırsiya got ki ezé bıçık ba melaki mezın pırsiyar bıkım gelo fıtwa heye jımıra ku ez nekevıme qebré. L" belé mela fıtwa neda jıné. Yani ré nedane jıné gotın té bıkewti qebré.Melo gotıne jıne tû dızani dest jı ehda xwe berde. Jıné got ki ezé ehda xwe bı cih binım. ditın ku çare tuneye çun û qebrek jı Rabo'ra weki qbra mıtriyan kolan û tekuz kırın. Rabo jı tobé û istiğfar kir, wesiyet kır û ezé se rojan dı qebré da bıminım,pışti se rojan werın û qebré vekın. Eger ku ez helak bûm, icaré mın derinın mın bıherın deré camıye Xusl û techiz bıkın(mın bışon û kefen bıkın) paşi ji mın defın bıkın.We illa (yan na) eger ez heta sé rojan helak nebûm mın bıderinin ez téme mala xwe, we çaxe ehda(Nezır) mın bı cih détın. Bı rasti icaré inan wekû Rabu goti qebr kolan û Rabobırın her bi cıle(Lıbas-kınc) dı xwe bé nan bé av dıréj kırıne qebré û Qebra wée adeten xweli kırın ûnıxaftın. Heta sé rojan du qebréde mayi. İcaré jın û mér pékve çune ser qebra Rabo xanım û qebr bişkeftın(vekırın) û Rabo deranın û déna xu danéki Rabo saxe û nemıriye. vé we'da xwe bı ci aniye. Rabo paşi heft salan şunda emré Xûdayé Mezın bı ci ani û çu rehma Xweda(Yani mır).. TÜRKÇESİ RABİA (RABO) HANIM VE OĞLU KELHO'NUN HİKAYESİ Aşağıdaki hikaye Mela Mahmud'é Bayezidinin "Adet û Rusumetnameyé Ekradiye " isimli eserinden alıntıdır. Hikayede eskiden beri süre gelmekte olan bazı cahilce hikaye masallara konu hoş olmayan ve boş insanların yaşama geçirdikleri örneklerden birini okuyacaksınız. Bu geleneğe itibar eden bir çok ekrad(Kürt aşiretleri) mevcuttur. Bir keresinde, oldukça keyifsiz ve üzgün bir kadın vardı.Zira oğlu ölüm derecesinde hastaydı.Oğlunun iyileşmsini temenni ederek şöyle der; Eğer Allah oğluma şifa verir ve iyileştirise, yemin ve and olsunki oğlum için kazılan mezara canlı canlı girip üç gün boyunca yemesiz içmesiz kalacağım.Üzerimide toprakla örtün. Eğer mezarda helak olup ölürsem zaten mezardayım ve beni çıkarmayın artık. Ama 3 gün sonra mezarı açtığınızda ben hala sağ isem beni mezardan çıkarın bende böylece ahdımı yerine getirmiş olurum. diyerek nezr(Yemin,Adak) etti. Derken Allahın emri ile Rabo Hanım'ın oğlu iyileşip ayağa kalmaz mı?. Kadının ismi Rabo(Rabia) oğlunun ismi ise Kelho idi. Oğlunun iyileştiğini gören Rabo, çaresiz şekilde ahdını yerine getirmek üzere yanındakilere kendini mezara koymaların istemiş. fakat bir şekilde bu ahdından kurtulma yollarını da ihmal etmemiş tabiki. neticede Hocaya danışmaya karar verilmiş ve Hocaya sormuş, ancak Hoca kadının canlı canlı mezara girmesine müsaade etmemiş, ancak Rabo çevredekilerin gözü önünde verdiği ahdın yerine getirilmesi gerektiğine iyice kendini kaptırarak mazara girmeye şiddetle istemiş. Bakmışlarki çare yok Raboyu mezara götürüp gömmeye karar verilmişler. Rabo mezara girmeden önce tövbe ve istğfar edip vasiyetini tekrarlayarak ben üç gün kabirde kalacağım üç gün sonra beni çıkarın eğer öldüysem , hoca beni teneşirde xusl ve techiz ettikten sonra(İslami kurallara göre yıkadıktan sonra) beni tekrar bu mezara defn edin.Ancak eğer 3 gün sonra çıkardığınızda hala yaşıyorsam, beni çıkarıp evim getirin bende böylece ahdımı yerine getirmiş olurum. Bunun üzerin Rabo mezara uzatılıp üzeri toprakla kapatıldı. ve 3 gün sonra tekrar mezarı açıldığında her kesin şaşkın bakışları arasında Rabo gözlerini açtı ve gülümsedi. Hemen Rabo mezardan çıkarılarak salavatlar getirildi. ve Rabo evine getirildi. Bu olaydan sonra Rabo oğlu Kelho ile uzun yıllar yaşadı ve sonrasında Allahın emri ile ahirete intikal etti. Yukarıda nakledien olayın gerçek olup olmadığını bilmemiz mümkün değildir. Ancak olayın bazı batıl inanç ve hurafelere Misal teşkil etmesi bakımından örnek olarak kabul edebiliriz. Acaba günümüzde hala bu tür cahillikler yaşanıyormu, yaşanmıyormu? bilinmez Ancak hayatta her şey mümkündür. Bu yazıyı okurken olayın kürtlere mal edilmeye çalışıldığını asla düşünmeyin. Sadece Mela Mahmudi Bayezidinin eserinde yer alması münasebeti ile sizinle paylaşmayı uygun gördüm.. Saygılarımla... Solin Jé gırtın:Mela Mahmudé Bayezıdi (Adet û Rusumatnameé Kurdan) Amadekar: Solin |
Yorumlar |
Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın |
Yazarın diğer yazıları |
Kürtlerde Evlilik Tipleri ve Çok Eşlilik - 16/03/2014 |
Evlilik insan toplulukları içindeki en önemli ve kutsal müesseselerden biridir. Evlilik tipleri toplumları dini, soysal ve kültürel yapıları ile ilgili olduğu kadar ekonomik yapıları ile de alakalıdır. |
Maalesef çok ağır hakaret ve küfürlere maruz kalıyoruz - 13/11/2013 |
Maalesef çok ağır hakaret ve küfürlere maruz kalıyoruz |
Adam Gibi Adam olmak Ve Büyütülmüş Adamlar - 06/09/2013 |
Büyük Adam ve Büyütülmüş Adam |
Gezi Parkı mı Gaz Parkı mı, yoksa !! - 01/06/2013 |
Gezi Parkı mı Gaz Parkı mı, yoksa!!.. |
Baba'ya Seni Seviyorum Demek! - 29/03/2013 |
filmlerden göründüğü kadarıyla amerikan kültürü için mümkün bir hadise. |
Kürt-Türk Evliliklerine Toplumun Bakışı Ve Bu Konuda Yapılan en ciddi Anket - 21/02/2013 |
Kürt-Türk Evliliklerine Toplumun Bakışı Ve Bu Konuda Yapılan en ciddi Anket |
TARİHTE MEZOPOTAMYA VE IRAK’TA YAŞAYAN YEZİDİ KÜRTLERİN İSYANLARI VE UĞRADIKLARI KATLİAMLAR - 18/10/2012 |
TARİHTE MEZOPOTAMYA VE IRAK’TA YAŞAYAN YEZİDİ KÜRTLERİN İSYANLARI VE UĞRADIKLARI KATLİAMLAR |
KÜRT VE ERMENİ HALKLARININ MEŞRUTİYETE BAKIŞ AÇILARI VE KÜRT ULUSUNU YÖNETEN GURUPLAR - 08/10/2012 |
KÜRT VE ERMENİ HALKLARININ MEŞRUTİYETE BAKIŞ AÇILARI VE KÜRT ULUSUNU YÖNETEN GURUPLAR |
BÜTÜN KÜRTLER DEVLET İSTİYORMU? - 27/09/2011 |
BÜTÜN KÜRTLER DEVLET İSTİYORMU? |
![]() |