Kelhor, kelhur veya gelor Aşireti

Kelhor,Kelhur  Aşireti

Şerefnameye göre Kelhor(Kelhur) Beyleri:

Kelhur beyleri 3 daldan ibarettir, Deritenk, Mahideyşt, Pelingan.

Bunların soyu Keyo’nun oğlu Guherz’e dayanır. Keyo Keyanilerin kralları zamanında Babil şehrinin valisi idi. Babil daha sonra Küfe olarak tanınacak olan şehirdir. Keyo Ruham  adında bir çocuk bıraktı. Ruham daha sonra  büyük bir ordunun komutanı oldu ve Keyani Kralı Behmen tarafından şam,Kudüs ve Mısır üzerine  yürümekle görevlendirildi. Ruham  buraları fethetti, yıkıp yaktı ve  israiloğulları arasında büyük bir katliam yaptı. Katliamın boyutu o kadar  büyüktü ki, öldürülen ve yaralananların kanlarının şehirde değirmenleri döndürdüğü  söylenir. Bu nedenle tarihçiler Ruham’a Buxtunasr(Buhtunasr) adını vermişlerdir.(Batı kaynaklarında  bu ad “Nabukodonosor”  diye geçer.(M.E.B)Kendisi daha sonra bütün ülkenin sultanı oldu. O zamandan beri çocukları  ve soyu ülkelerinde  hüküm sürmektedir. Kelhur aşiretlerine “Goran” adı verilmektedir. (Bu açıklamaya göre  bu hükümdar ailesi Kürtlerin Kelhur kolundandır. Aşiret ise Kürtlerin  Goran  kolundandır. (Kaynak: Şerefname/Mehmet emin Bozarslan)

Goranlar ile Sencabiler’ın kelhurların Meniş boyundan  oldukları  iddia edilmektedir. Kaynaklar, bu kolların  tamamına yakının  Şii, Aliilahi ve ehli hak inancını  belirtiler. Başka bir iddia ise , fars edebiyatının  ünlü aşıklarından  ferhat’ın kelhur kürtlerinden olduğu şeklindedir.

Muhammed Zeki emin Beg’in araştırmalarına göre;

Kasr-ı Şirin yolu çevresine dağılmış olan büyük bir aşirettir ve bu aşiretin bir bölümü Salin Kalesine hicret ederek o bölgede Çokeli adında bir köy inşa etmişlerdir.

Kermanşah civarındaki Kelhorlular, 1930 yılı verilerine göre, 5000 aileden oluşan ve hem yerleşik ve hemde göçebe hayatı yaşarlar. Yazın Loristan dağlarının batısında hayat sürer, kışın ise  Zuhab ve kasrı Şirin bölgesinde yaşarlar.

Araştırmacı Major Lawninson ise “Zehab’dan Huzistan’a, sayfa:44” adlı kitabında kelhor aşiretinin özelliklerini şöyle saymaktadır; Çok eski bir aşiret olan Kelhor’un yaklaşık 20.000 aile olduğunu, Bu ailelerin  yarısına yakının İran’ın iç kesimlerine  dağıldığını, diğer yarısının ise, eski vatanları olan zagros dağları cıvarında kaldığını söyler. Ayrıca bu aşiret, ŞEHBAZİ ve  MENSURİ  diye iki ana guruba ayrılır. Şahbaziler, 8.000 ailedir, mensuriler ise, 2.000 ailedir ve  şehbaziler Mahideşt,Kermanşah ve mendila bölgesinde, Mensuriler ise Gilan civarında yaşarlar. Türkiyede ise,Sıvas Divriği,Dersim,  ve  iç  Anadolu ile Güney doğu anadoluda dağınık vaziyette yaşarlar. Dilleri Kelhor kurmacisi’dir

Mösyo Joncan Kelhor’ları lor aşiretleri içinde  gösterirken bunların  dillerini ,kültürlerini koruyan dilleri İran  diline kaymış kürt boyları olarak tanımlar.

www.asiretler.com/Ruhavi’ye göre Kelhur veya Kelhorlar   olarak bilinen ve Kürtçenin değişik bir lehçesini kullanan geniş bir aşirettir. (aşiret federasyonu). Günümüzde ekseriyetle Irak’taki Süleymaniye Kerkük, Diyali Mandeli civarında yaşamaktadırlar. Asıl vatanları Eyvan’dır. Bazı kabileleri İran sınırları içindedir. Şerefname bu aşiretin kabilelerine Goran ismi vermektedir. Fakat İslam alimleri bu aşiretin neslinin Kurduz Bin Küy’a dayandığını ve bunların Keyyani olduğunu söylerler.

Günümüzde bu aşiretin bir kabilesi Mıllan aşiretine bağlı asli kabilelerden biri olarak kabul edilmektedir. Kelhorların Türkiye’deki kısmını Köranlar oluşturur.

Batılılarca Nabukadnazar olarak bilinen Buxtunasır’ın bu aşiretten olduğu kabul edliliyor. Irak Kelhor aşireti kendi arasında üç kısma ayrılmaktadır. Deritenk, Mahideyşt, Pelingan. Irak Göranları içlerinde birçok aşiret barındırırlar. Bunların isimle şöyle :

1- Mansori: Bunlar Eyvan civarında otururlar.  Colık, Bansiri, Kavsavar, Helşi, Nergisi, Sertengi, Zerneyi, Kotekti isimli kabilelere ayrılırlar.

2-Kelhorha: Bunlar Eyvan civarında Cerdavul’da otururlar.  Golesınd ve Selim isimli iki kabileleri mevcuttur. 

3- Şehbazi: Kermanşah civarında oturmaktadırlar. Kabileleri şöyledir. Karbendi, Seyahbidi, Şiyani, Bedağbeği, Şele, Gebnekşeri, Nevveri, Cifakebudi, Velo, Herka, Devletşoni, Biyani, Bakırabadi, Cıvelek, basıkli, Xaldi.

4- Govar: Kallaca Dağının doğusunda otururlar. Bu aşirete bağlı kabileler: Menişi, Şehrek, Geylani, Celeyi, Kemreyi, Şahini. 

5- Şohan: Irak’ta muhtelif yerlere dağılmış vazıyette yaşamaktadırlar. Esas vatanları Şahini kalesidir. Kabilelerine gelince: Meleseri, Keleba, Kocama, Seyaseya, Gele- coyi, isimli kabilelere ayrılırlar. Geneli Revan şehrinde yaşamaktadır. Dervike, Bedreyi, Harunabadi, Berfabadi, Gorgeyi. Bu kabileleride Akra’da oturmaktadırlar.  Kelhorlar yani Koranlar Kürtlerin asli aşiretlerindendirler.  Asıl memleketleri Eyvan ve Kirmanşah’tan İran ve Irak’ın çeşitli şehirlerine dağılmışlardır.  Kerim Han döneminde Kelhorlar Mansur Bey’in başkanlığında yüksek mevkilere gelmişlerdi. Hatta Kerim Han, Köranlardan şir Hanın bacısı Şah Besend ile evli idi. İbni Xardazibe Miladi 912 yılında Köranların Şiraz yakınlarında yaşadığını ve topraklarının genişliğinin 27 fersah (156 km) olduğunu söyler.(Kaynak:Ruhavi)

Derleme:Memedé Kazım

www.semskiasireti.com

Araştırmalarımız devam ediyor. Düzeltme ve ilaveler yapılacaktır.

Kaynakça:

1-Şerefname (.E.Bozarslan)

2-Muhammed Emin Zeki beg(kurd ve Kurdistan tarihi)

3-M Sawlinson

4-M.Saone

5-asiretler.com/Ruhav)

Yorumlar